Siverek Tarihi

Siverek Şanlıurfa ilinin bir ilçesidir. Şehrin nüfusu 2008 yılına göre 110.744’dür. 1973’te 43.000 olan nüfusu 1990’da 63.049’a, 2000’de 126.820’ye çıkmış,  2007’de 108.094’e düşmüştür.

Siverek Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Şanlıurfa’ya bağlı bir ilçedir. İlçe nüfusunun çoğunluğu Zazalar ve Kürtler olup, Karacadağ yöresinde Türkmenler, ilçede çok az da Arap vardır. Şehir merkezinde oturanların büyük bölümünü oluşturan Zaza nüfus, çevresindeki Diyarbakır, Şanlıurfa ve Adıyaman gibi şehirlerden gerek dil, gerekse davranışlar/ilişkiler bakımından bir hayli farklılık gösteren “Siverek şehri”nin kültürel ve sosyal omurgasını oluşturmuştur. İlçe olarak bağlı bulunduğu Şanlıurfa şehrinin kültürel bakımdan Kerkük’ü andırmasına karşın; “Siverek şehir kültürü”, -Azerbaycan çizgisi üzerindeki yörelerle benzeşmektedir. Ancak son dönemlerde şehirdekilerin bir kısmının sürgün edilmesi ve bir kısmının da ekonomik sebeplerle dışarıya göçmesi ve köylerden şehre akın sebebiyle yapısal bir değişim gerçekleşmiş; Kürt ve Zaza nüfusta oransal bir artış meydana gelmiştir.Karakeçililer karacadağ eteklerine selçuklu döneminde süleymanşahla yerleşmişlerdir.siverek ve urfa yerlileride karakoyunlu türkmenlerinden oluşmaktadır.karakeçili türkmenleri baleki,muska,amini,kadıyan,cerabi,andari,bin kasım,şeyhlü,torun,gökçe,azizbeğli kollarından oluşur.karakeçililer yüzyıllar boyu kendileri aralarında evlenmişlerdir.içlerine yabancı oymakları almamışlardır.kürt ve arap aşiretleri onlara kürtçe ve arapça boy isimleri ile adlandırılsalarda karakeçililer ve karacadağ türkmenleri onlarca kürt aşiretinin ortasında türkmen geleneklerini giyimlerini,yaşantılarını sürdürmüşlerdir.kerkük,elazığ,halep,antep yörelerinede karakoyunlu ve karakeçililer dağılmışlardır.ortak benzer kültür meydana getirmişleridr.yöremiz de kürt nüfusun baskın ve dillerine karşı kıskanç olmaları türkmen ve bazı arap aşiretlerinin dil olarak kürtçeyi kullanmalarını zorunlu kılmıştır.hiç bir zaman urfada etnik çatışma olmamıştır.din duygusu ve ortak değerler etrafında birleşilmiştir…

Osmanlı İmparatorluğu’nun son döneminde (1867 sonrası) Diyarbekir Vilayeti’ne bağlı bir kazaydı. Siverek’in bugün bağlı bulunduğu Şanlıurfa ise Halep Vilayeti’ne bağlı bir sancaktı. Urfa Osmanlı’nın son döneminde Halep’ten ayrılarak Vilayet statüsüne yükseltildi. Siverek ise Diyarbekir Vilayeti’ne bağlı bir sancak oldu. Cumhuriyet döneminde vilayetlerin sınırlarının belirlenmesi çerçevesinde Urfa’ya bağlanıncaya kadar Siverek Diyarbakır’a bağlı kaldı. Dolayısıyla idari olarak olduğu gibi sosyo-kültürel olarak da Siverek’in ilişkileri Diyarbakır ile Urfa’dan daha yoğun oldu. Cumhuriyet’e yakın zamanda sancak olmaları nedeniyle Sivereklilerin “il olma” beklenti ve istekleri, başta nüfus olmak üzere bir çok veriyle birlikte, bu tarihsel olguya dayanmaktadır.

Siverek’te, ilçe bazında, “aşiretsel” yapı da çok gelişkindir. Siverek’in belli başlı aşîretleri; Bucaklar, Kırvarlar, İzollar,Bablılar, Kejanlar, Karakeçililer, Karahanlılar, Kalenderler vs.Köylerin büyük çoğunluğu aşiret reisleri ve toprak ağalarına aittir.Bu topraklarda yaşayan insanlar Avrupada ki köleler gibi değildir.Bunlar istadiği zaman istedikleri yere gidebilirdi ve ayrıca zorla çalışmıyorlardır.ÇALIŞMALARININ KARŞILIĞINI DA ALIYORLAR.Bu köylülerin kaldığı evlerin büyük çoğunluğu toprak olup başta yılan ve fare olmak üzere her türlü böceği ihtiva etmektedir.sivereğin elektrik sorunları başta gelmektedir üst yapısı caddelerin bozuk olması sayın siverekli hemşerilerim sivereği il yapmaya ve düzeltmeye çalışalım.

Siverek’te her yıl yapılmakta olan “Şire Üzüm Festivali” ve “Geleneksel Karakeçi Bahar Şenlikleri” ilçenin başlıca kültürel etkinliklerindendir.

   YIL      NÜFUS